Παράνομη Υπερωρία στην Ελλάδα: Τα δικαιώματα του εργαζόμενου & τι μπορεί να κάνει

Στην ελληνική πραγματικότητα, πολλοί εργαζόμενοι καλούνται να δουλεύουν επιπλέον ώρες, πέραν του ωραρίου, χωρίς προειδοποίηση, χωρίς καταγραφή, και – το χειρότερο – χωρίς πληρωμή. Όταν η υπερωριακή εργασία δεν είναι νόμιμα δηλωμένη ή δεν συνοδεύεται από την ανάλογη αμοιβή, μιλάμε για παράνομη υπερωρία.

Η Optima Justitia Νομικές Υπηρεσίες – Κέντρο Διαμεσολάβησης εξηγεί τι ακριβώς προβλέπει ο εργατικός νόμος και πώς μπορείτε να προστατέψετε τα δικαιώματά σας, είτε ως εργαζόμενος πλήρους, είτε μερικής απασχόλησης.

Τι είναι υπερωρία και πότε θεωρείται παράνομη;

Σύμφωνα με το ελληνικό εργατικό δίκαιο:

Παράνομη υπερωρία είναι η εργασία πέραν του νόμιμου ωραρίου, χωρίς την προηγούμενη καταγραφή στο ΕΡΓΑΝΗ, χωρίς άδεια, και χωρίς την απαιτούμενη προσαύξηση αμοιβής.

Ποια είναι τα δικαιώματά σας;

Οι εργαζόμενοι που παρέχουν εργασία υπό καθεστώς παράνομης υπερωρίας προστατεύονται πλήρως από τον νόμο. Έχουν δικαίωμα:

1. Σε προσαυξημένη αμοιβή

• Νόμιμη υπερωρία: Πληρώνεται με προσαύξηση 40% έως 60% του ωρομισθίου.

• Παράνομη υπερωρία: Πρέπει να πληρωθεί με επιπλέον προσαύξηση 80% ή και παραπάνω, ανάλογα με τη σοβαρότητα της παράβασης.

2. Να αρνηθείτε να εργαστείτε

Δεν υποχρεούστε να παρέχετε εργασία πέραν των συμφωνημένων ωρών, εκτός αν συναινέσετε ρητά. Ο εργοδότης δεν δικαιούται να σας απειλήσει ή να σας απολύσει γι' αυτό.

3. Να ζητήσετε αναδρομικά χρήματα

Αν έχετε εργαστεί υπερωριακά χωρίς αμοιβή, μπορείτε να διεκδικήσετε αναδρομικά για έως και 5 έτη πίσω.

4. Να κάνετε καταγγελία

Μπορείτε να απευθυνθείτε στην Ανεξάρτητη Αρχή Επιθεώρησης Εργασίας (πρώην ΣΕΠΕ) για να ζητήσετε έλεγχο και επιβολή κυρώσεων στον εργοδότη.

Πώς αναγνωρίζετε ότι εργάζεστε παράνομα;

Είστε πιθανόν θύμα παράνομης υπερωρίας αν:

• Σας ζητούν να μείνετε «λίγο παραπάνω» χωρίς καταγραφή.

• Δεν λαμβάνετε προσαύξηση υπερωρίας.

• Δεν έχετε γραπτή ενημέρωση ή τροποποίηση της σύμβασής σας.

• Δεν καταγράφονται οι ώρες στο ΕΡΓΑΝΗ.

Τι μπορείτε να κάνετε:

 1. Καταγράψτε τις ώρες σας

Κρατήστε δικό σας αρχείο: ώρα έναρξης/λήξης, μέρες, screenshots από επικοινωνία (email, viber, apps).

2. Συμβουλευτείτε νομικό

Μην αφήσετε την κατάσταση να διαιωνίζεται. Η Optima Justitia σας καθοδηγεί σε κάθε βήμα.

 3. Υποβάλετε καταγγελία

Μπορείτε να καταγγείλετε τον εργοδότη ανώνυμα ή επώνυμα στην Επιθεώρηση Εργασίας. Η διαδικασία είναι δωρεάν και εμπιστευτική.

Τι κυρώσεις προβλέπονται για τον εργοδότη;

Ο νόμος είναι αυστηρός για την προστασία του εργαζομένου:

• Πρόστιμα έως 10.500€ ανά παράβαση.

• Ακυρότητα απόλυσης, αν προκύπτει εκδικητικότητα.

• Αναδρομική καταβολή αποδοχών.

• Ποινικές κυρώσεις για συστηματική παραβίαση εργατικής νομοθεσίας.

Συχνές Ερωτήσεις (FAQ)

Τι μπορώ να κάνω αν με απολύσουν επειδή αρνήθηκα υπερωρία;

Η απόλυση είναι παράνομη και καταχρηστική. Μπορείτε να την προσβάλετε νομικά και να ζητήσετε αποζημίωση.

 Αν δουλεύω υπερωρίες χωρίς σύμβαση, τι ισχύει;

Η εργασία σας θεωρείται παράνομη. Δικαιούστε πλήρη αποζημίωση και αναγνώριση χρόνου προϋπηρεσίας.

Πώς αποδεικνύω ότι εργάστηκα παραπάνω;

Με ημερολόγιο ωρών, αποδείξεις επικοινωνίας (email, εφαρμογές), ή μαρτυρίες συναδέλφων.

Συμπέρασμα

Η παράνομη υπερωρία δεν είναι "υποχρέωση" του εργαζόμενου — είναι παραβίαση δικαιώματος. Αν εργάζεστε περισσότερες ώρες χωρίς αποζημίωση, μην μένετε σιωπηλοί. Η Optima Justitia Νομικές Υπηρεσίες – Κέντρο Διαμεσολάβησης είναι στο πλευρό σας, με εξειδίκευση στο εργατικό δίκαιο και άμεση ανταπόκριση σε κάθε περίπτωση.